Trong các nhà máy, xưởng sản xuất, hệ thống khí nén đóng vai trò như “huyết mạch” truyền tải năng lượng cho hàng loạt thiết bị và dây chuyền. Một vấn đề được nhiều kỹ sư và chủ đầu tư quan tâm là: nên chọn vật liệu nào cho hệ thống đường ống dẫn khí nén để đảm bảo an toàn, bền và hiệu quả lâu dài?
Thực tế cho thấy, việc chọn sai vật liệu đường ống có thể khiến hệ thống rò rỉ, giảm áp suất, gây tổn thất năng lượng và chi phí bảo trì tăng cao. Vì vậy, để tìm được loại vật liệu phù hợp hãy cùng Cơ Điện Thăng Long M&E tìm hiểu chi tiết từng loại vật liệu, ưu nhược điểm và tiêu chuẩn dưới đây.
Tầm quan trọng của việc chọn đúng vật liệu cho đường ống khí nén
Khí nén thường được nén ở áp suất cao (6–12 bar hoặc hơn) nên toàn bộ hệ thống đường ống phải chịu áp lực lớn, chống rò rỉ và đảm bảo lưu lượng ổn định. Nếu vật liệu không đủ bền hoặc bị ăn mòn theo thời gian, hậu quả có thể là:
- Mất áp suất đột ngột, làm giảm hiệu suất thiết bị.
- Khí rò rỉ gây hao phí năng lượng, tăng chi phí vận hành.
- Mối nối yếu dễ vỡ, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động.
- Gián đoạn hoạt động sản xuất, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp.
Chính vì vậy, việc chọn vật liệu phù hợp ngay từ khâu thiết kế và thi công lắp đặt hệ thống máy nén khí là bước quan trọng hàng đầu để đảm bảo hiệu suất lâu dài.
Các vật liệu phổ biến dùng cho đường ống khí nén
Hiện nay, trên thị trường có 2 nhóm vật liệu chính: ống nhựa và ống kim loại. Mỗi loại có ưu nhược điểm riêng, tùy vào môi trường làm việc và yêu cầu kỹ thuật.
Đường ống dẫn khí nén bằng nhựa
Vật liệu nhựa được sử dụng nhiều trong các hệ thống nhỏ hoặc nhà xưởng vừa và nhỏ vì giá thành thấp, nhẹ, dễ thi công. Tuy nhiên, không phải loại nhựa nào cũng an toàn cho khí nén.
PVC và CPVC
Đây là hai loại nhựa phổ biến trong đường ống nước, nhưng không nên dùng cho khí nén. Lý do là chúng dễ nứt, giòn và có thể vỡ khi chịu áp suất cao hoặc khi tiếp xúc với dầu bôi trơn từ máy nén khí. Ở nhiều quốc gia, kể cả Việt Nam, PVC và CPVC đã bị khuyến cáo không sử dụng cho hệ thống khí nén.
ABS, PE, HDPE
Các loại nhựa kỹ thuật này khắc phục được nhiều nhược điểm của PVC, có khả năng chịu áp tốt hơn, chống ăn mòn, không bị ảnh hưởng bởi dầu và hóa chất. Chúng cũng dễ thi công, có thể nối bằng keo hoặc khớp nối cơ học.
Tuy nhiên, ống nhựa vẫn có giới hạn áp suất và độ bền thấp hơn kim loại, do đó chỉ nên dùng cho các hệ thống nhỏ, áp thấp hoặc các nhánh phụ.
=> Nếu bạn cần hệ thống bền, ổn định trong môi trường công nghiệp nặng, nên chọn ống kim loại thay vì nhựa. Với các công trình nhỏ, ống ABS hoặc HDPE có thể là lựa chọn tiết kiệm và đủ an toàn.
Đường ống dẫn khí nén bằng kim loại
Đây là nhóm vật liệu phổ biến nhất và đáng tin cậy nhất trong các hệ thống khí nén công nghiệp. Kim loại chịu áp tốt, ít rò rỉ và tuổi thọ lâu hơn nhiều so với nhựa.
Thép mạ kẽm
Loại ống này có độ bền cơ học cao, chịu được va đập và áp lực lớn. Tuy nhiên, lớp mạ kẽm bên trong có thể bong tróc sau thời gian dài sử dụng, dẫn đến tắc nghẽn và rỉ sét. Vì vậy, cần bảo trì định kỳ hoặc sử dụng hệ thống lọc khí để hạn chế cặn kim loại.
Thép không gỉ (inox)
Là vật liệu cao cấp, có độ bền và khả năng chống ăn mòn cực tốt, thích hợp cho những môi trường đòi hỏi độ sạch cao như ngành dược, thực phẩm hoặc điện tử. Tuy nhiên, vật liệu này có nhược điểm là chi phí đầu tư ban đầu cao và thi công phức tạp, yêu cầu đội ngũ kỹ thuật chuyên nghiệp.
Đồng
Ống đồng có khả năng dẫn nhiệt và chống ăn mòn xuất sắc, giúp duy trì chất lượng khí nén ổn định. Tuy nhiên, chi phí cao và yêu cầu kỹ thuật hàn tinh vi khiến vật liệu này ít phổ biến hơn trong các nhà xưởng quy mô lớn.
Nhôm
Ống nhôm là lựa chọn hiện đại và tối ưu nhất hiện nay. Với trọng lượng nhẹ, chống ăn mòn, bề mặt trong nhẵn, giúp khí lưu thông ổn định và giảm tổn thất áp suất. Nhôm cũng có tính thẩm mỹ cao, dễ lắp đặt và bảo dưỡng. Chính vì vậy, ống nhôm đang dần thay thế thép và đồng trong nhiều hệ thống khí nén tiêu chuẩn ISO.
Tiêu chuẩn và yêu cầu khi lắp đặt đường ống khí nén
Bất kể bạn chọn loại vật liệu nào, việc thi công đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định đến độ bền và hiệu suất của hệ thống.
Các tiêu chuẩn quan trọng cần tuân thủ gồm:
- ISO 8573-1: Chất lượng khí nén và độ tinh khiết.
- ISO 12500: Yêu cầu kỹ thuật cho hệ thống khí nén.
- TCVN 8366:2010: Quy định an toàn cho thiết bị chịu áp lực.
Ngoài ra, cần lưu ý:
- Tính toán kích thước ống phù hợp để giảm tổn thất áp.
- Sử dụng khớp nối và van chất lượng cao, đảm bảo kín khí.
- Lắp đặt bẫy nước và bộ lọc để loại bỏ hơi ẩm, bụi bẩn.
- Kiểm tra định kỳ các mối nối, tránh rò rỉ.
Đối với các công trình có quy mô lớn, việc thi công cần kết hợp với hệ thống phòng cháy chữa cháy và hệ thống điện điều khiển để đảm bảo đồng bộ, an toàn.
Vật liệu nào tốt nhất cho hệ thống đường ống dẫn khí nén?
Sau khi so sánh toàn diện, ống nhôm hợp kim cao cấp được đánh giá là vật liệu tối ưu nhất cho hầu hết hệ thống khí nén hiện nay nhờ các ưu điểm:
- Nhẹ, dễ thi công, giảm tải cho khung đỡ.
- Không gỉ sét, không bị ăn mòn hay bám cặn.
- Bề mặt nhẵn, giúp khí lưu thông đều, tiết kiệm năng lượng.
- Tuổi thọ cao, chi phí bảo trì thấp.
- Thẩm mỹ và an toàn trong môi trường nhà máy hiện đại.
Tuy nhiên, mỗi ngành nghề có đặc thù riêng. Với ngành thực phẩm, nên ưu tiên inox để đảm bảo vệ sinh; còn với hệ thống nhỏ, có thể dùng ABS hoặc HDPE để tiết kiệm chi phí.
Với câu trả lời cho câu hỏi “vật liệu nào là tốt nhất cho hệ thống đường ống dẫn khí nén?” có thể thấy hệ thống đường ống dẫn khí nén chất lượng không chỉ nằm ở việc chọn nhôm, thép hay nhựa, mà còn ở đơn vị thiết kế và thi công. Một hệ thống tốt phải được tư vấn, lắp đặt và bảo trì đúng kỹ thuật.
Nếu bạn đang tìm đơn vị cung cấp dịch vụ thi công lắp đặt hệ thống máy nén khí chuyên nghiệp, đồng thời có thể tích hợp hệ thống phòng cháy chữa cháy và điện công nghiệp trọn gói, hãy liên hệ ngay Cơ Điện Thăng Long M&E để được tư vấn miễn phí và khảo sát thực tế. Chúng tôi là đơn vị chuyên thiết kế, thi công trọn gói các hệ thống khí nén, điện và thi công lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy đạt chuẩn quốc tế.
Thông tin chi tiết, các bạn vui lòng liên hệ:
CÔNG TY TNHH CƠ ĐIỆN THĂNG LONG M&E
Địa chỉ: H01-L25 khu A, KĐT Dương Nội, Phường Dương Nội, Hà Đông, Hà Nội
Email: trongtrinhvan.tc.vn@gmail.com
Hotline: 0967 800 183
Website: thanglongem.com
